Na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2019 r. poz. 122) do zadań własnych gmin należy zapobieganie bezdomności zwierząt i zapewnienie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie (art. 11 ust. 1). Odławianie bezdomnych zwierząt może odbywać się wyłącznie na podstawie corocznie podejmowanej przez radę gminy do dnia 31 marca uchwały w sprawie programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt.
(Programy zapobiegania bezdomności gmin powiatu gostyńskiego – patrz niżej)
Program ten (art. 11a ust. 2 ww. ustawy) określa sposób realizacji przez gminę następujących obligatoryjnych zadań:
1) zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt;
2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie;
3) odławianie bezdomnych zwierząt;
4) obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt;
5) poszukiwanie właścicieli dla bezdomnych zwierząt;
6) usypianie ślepych miotów;
7) wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich;
8) zapewnienie całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych z udziałem zwierząt.
Ponadto programy mogą obejmować fakultatywne zadania takie jak:
9) plan znakowania zwierząt w gminie (art. 11a ust. 3 ww. ustawy);
10) plan sterylizacji lub kastracji zwierząt w gminie, przy pełnym poszanowaniu praw właścicieli zwierząt lub innych osób, pod których opieką zwierzęta pozostają (art. 11a ust. 2a ww. ustawy).
Realizacja zadań wskazanych w punktach od 3 do 6 może zostać powierzona podmiotowi prowadzącemu schronisko dla zwierząt. Ponadto program musi zawierać wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz sposób wydatkowania tych środków. Koszty realizacji programu ponosi gmina.
Za przygotowanie projektu programu odpowiada wójt (burmistrz, prezydent miasta). Projekt programu najpóźniej do dnia 1 lutego należy przekazać do zaopiniowania: właściwemu powiatowemu lekarzowi weterynarii, organizacjom społecznym, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, działającym na obszarze gminy oraz dzierżawcom lub zarządcom obwodów łowieckich, działających na obszarze gminy. Podmioty opiniujące w terminie 21 dni od dnia otrzymania projektu programu wydają opinie o projekcie. Niewydanie opinii w tym terminie uznaje się za akceptację przesłanego programu.
Program konkretyzuje sposób działania gminy w celu realizacji przepisów ustawy o ochronie zwierząt. Dlatego też obywatel ma prawo oczekiwać, że znajdzie w nim informacje umożliwiające szybką reakcję w przypadku napotkania bezdomnego zwierzęcia, szczególnie małego, chorego lub rannego. Program powinien więc zawierać nazwy i adresy podmiotów realizujących poszczególne zadania (np. adres lecznicy weterynaryjnej, adres schroniska dla zwierząt, czynny całodobowo telefon pod którym można zgłosić informacje o znalezionym bezdomnym psie lub kocie).
Uchwała rady gminy w sprawie programu jest aktem prawa miejscowego i jako taka podlega publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Ponadto uchwałę taką należy opublikować w internetowym Biuletynie Informacji Publicznej danej gminy.
Poniżej linkujemy programy wybranych gmin. Programy powinny zostać uchwalone do końca marca danego roku (nie zawsze się jednak tak dzieje). Do chwili przyjęcia i ogłoszenia programu na dany rok obowiązuje program przyjęty w minionym roku w zakresie dotyczącym sposobu realizacji nałożonych na gminę zadań.
Jeśli chcesz pomóc zwierzętom, korzystaj w zawartych w programach informacji o sposobie realizacji zadań związanych zapobieganiem bezdomności zwierząt, udzielania pomocy zwierzętom i wymagaj tego od przedstawicieli Twojej Gminy oraz instytucji i osób wskazanych w programie do ich realizacji.
Programy zapobiegania bezdomności gmin powiatu gostyńskiego (wielkopolska)